Theo quy định của pháp luật hiện nay, pháp luật chưa có quy định về khái niệm công ty cổ phần tập đoàn. Tập đoàn kinh tế hay công ty cổ phần là những khái niệm khá quen thuộc đối với tất cả chúng ta.
Tuy nhiên, khái niệm công ty cổ phần tập đoàn lại là một khái niệm khá mới mà không phải hiểu được mô hình này. Tập đoàn kinh tế, tổng công ty thuộc các thành phần kinh tế là nhóm công ty có mối quan hệ với nhau thông qua sở hữu cổ phần, phần vốn góp hoặc liên kết khác. Tập đoàn kinh tế, tổng công ty không phải là một loại hình doanh nghiệp, không có tư cách pháp nhân, không phải đăng ký thành lập theo quy định của Luật này.
Tập đoàn kinh tế, tổng công ty mẹ được tổ chức dưới hình thức công ty trách nhiệm hữu hạn một thành viên do Nhà nước làm chủ sở hữu hoặc công ty mẹ là công ty cổ phần, công ty trách nhiệm hữu hạn hai thành viên trở lên có cổ phần, vốn góp chi phối của Nhà nước.
Đặc điểm của công ty cổ phần tập đoàn
Công ty cổ phần tập đoàn có những đặc điểm sau đây:
- Hoạt động dưới hình thức công ty mẹ, công ty con, công ty mẹ, công ty con có tư cách pháp nhân, có quyền và nghĩa vụ của doanh nghiệp độc lập theo quy định của pháp luật.
- Không có tư cách pháp nhân, không được thành lập theo quy định của pháp luật doanh nghiệp.
- Chính phủ là cơ quan xem xét lựa chọn và đề nghị thành lập tập đoàn kinh tế.
- Việc thành lập đoàn kết kinh tế phải được thông qua bởi đề án thành lập và căn cứ trên quyết định thành lập của Thủ tướng Chính phủ.
Điều kiện thành lập đoàn kinh tế
Căn cứ quy định theo khoản 3 Điều 9 Nghị định số 69/2014/NĐ-CP, quy định về tập đoàn kinh tế Nhà nước và tổng công ty Nhà nước thì điều kiện cụ thể:
- Có ngành, lĩnh vực kinh doanh chính thuộc ngành, lĩnh vực sản xuất, cung ứng sản phẩm, dịch vụ đặc biệt quan trọng trong bảo đảm an ninh quốc gia về kinh tế, tạo nền tảng về hạ tầng kinh tế quốc gia, tạo động lực nâng cao khả năng cạnh tranh của các doanh nghiệp và toàn bộn nền kinh tế.
- Thủ tướng Chính phủ quy định các ngành, lĩnh vực kinh doanh được xem xét thành lập tập đoàn kinh tế trong từng thời kỳ.
- Tập đoàn kinh tế phải có tối thiểu 50% số công ty con hoạt động trong những khâu, công đoạn then chốt trong ngành, lĩnh vực kinh doanh chính và tổng giá trị cổ phần, phần vốn góp của công ty mẹ tại các công ty con này tối thiểu bằng 60% tổng nguồn vốn đầu tư của công ty mẹ tại các công ty con, công ty liên kết.
Công ty con do công ty mẹ sở hữu 100% vốn điều lệ phải là những công ty được thành lập để phát triển, nắm giữ các bí quyết công nghệ phục vụ trực tiếp việc thực hiện các nhiệm vụ, ngành nghề kinh doanh chính của công ty mẹ.
Xem thêm: Công ty con
Công ty mẹ trong tập đoàn kinh tế phải đáp ứng các điều kiện sau:
- Có nguồn nhân lực đủ trình độ, kinh nghiệm và khả năng kinh doanh ngành nghề chính và các ngành nghề có liên quan; quản lý vốn đầu tư và quản trị điều hành, phối hợp hoạt động các công ty con, công ty liên kết.
- Vốn điều lệ công ty mẹ không thấp hơn 10.000 tỷ đồng. Trường hợp công ty mẹ được tổ chức dưới hình thức công ty cổ phần, công ty trách nhiệm hữu hạn hai thành viên trở lên thì phần vốn Nhà nước phải chiếm tối thiểu 75% vốn điều lệ của công ty mẹ. Thủ tướng Chính phủ xem xét, quyết định đối với trường hợp mức vốn điều lệ hoặc tỷ lệ vốn nhà nước trên vốn điều lệ của công ty mẹ thấp hơn mức quy định này.
Xem thêm:
- Có nguồn lực tài chính hoặc có phương án khả thi để huy động nguồn lực tài chính, bảo đảm đầu tư đủ vốn vào các công ty con và các công ty liên kết.
- Có khả năng sử dụng bí quyết công nghệ, thương hiệu, thị trường để chi phối các công ty con và tiến hành liên kết với các công ty liên kết khác.
Xem thêm: Dịch vụ thành lập công ty trọn gói
Thủ tục thành lập tập đoàn kinh tế
Đối với thủ tục thành lập tập đoàn kinh tế, hồ sơ thành lập tập đoàn kinh tế, tổng công ty gồm:
Bước 1: Lập hồ sơ
Tờ trình Đề án;
Đề án thành lập tập đoàn kinh tế, tổng công ty.
Đề án thành tập tập đoàn kinh tế bao gồm các nội dung cơ bản sau:
- Sự cần thiết, mục đích thành lập tập đoàn kinh tế, tổng công ty;
- Thực trạng tổ chức quản lý và hoạt động của tổng công ty, nhóm công ty;
- Phương thức hình thành và cơ cấu tập đoàn kinh tế, tổng công ty;
- Phương thức xây dựng, duy trì và phát triển các hình thức liên kết giữa công ty mẹ với các doanh nghiệp thành viên và giữa các doanh nghiệp thành viên;
- Phương thức thành lập công ty mẹ, bao gồm cả phương án cổ phần hóa công ty mẹ đối với trường hợp hình thành tập đoàn kinh tế đồng thời với cổ phần hóa công ty mẹ;
- Hình thức pháp lý, tên, cơ cấu tổ chức và quản lý của công ty mẹ;
- Tên, hình thức pháp lý, cơ cấu tổ chức của các doanh nghiệp thành viên;
- Ngành nghề kinh doanh chính và ngành nghề có liên quan;
- Cơ cấu đầu tư vào các ngành nghề trong tập đoàn kinh tế, tổng công ty;
- Phương án sử dụng, phát triển nguồn nhân lực lãnh đạo quản lý tại công ty mẹ;
- Nguồn nhân lực thực hiện chức năng đại diện chủ sở hữu công ty mẹ tại các doanh nghiệp thành viên;
- Phương án hoạt động kinh doanh của tập đoàn kinh tế, tổng công ty;
- Phân tích các chỉ tiêu hiệu quả của việc thành lập tập đoàn kinh tế, tổng công ty so với trước khi thành lập;
- Đánh giá tác động kinh tế – xã hội và sự phù hợp của việc thành lập tập đoàn kinh tế, tổng công ty với quy hoạch, chiến lược phát triển ngành, lĩnh vực, vùng lãnh thổ;
- Báo cáo thực hiện các thủ tục về tập trung kinh tế theo quy định của pháp luật cạnh tranh; tổ chức, hoạt động, quản lý, điều hành trong tập đoàn kinh tế, tổng công ty;
- Hệ thống thông tin và cơ chế bảo đảm thông tin thông suốt trong toàn tập đoàn kinh tế, tổng công ty; lộ trình và kế hoạch thực hiện Đề án.
Dự thảo Điều lệ công ty mẹ.
Bước 2: Thẩm định đề án
Bộ quản lý ngành lập ít nhất 08 bộ hồ sơ gốc đề nghị thành lập tập đoàn kinh tế gửi Bộ Kế hoạch và Đầu tư.
Bộ Kế hoạch và Đầu tư chủ trì lấy ý kiến các Bộ: Tài chính, Lao động – Thương binh và Xã hội, Nội vụ, Ủy ban nhân dân cấp tỉnh nơi công ty mẹ đặt trụ sở chính và ít nhất 03 chuyên gia kinh tế độc lập.
Trong thời hạn 30 ngày làm việc, kể từ ngày nhận được Hồ sơ đề nghị thành lập tập đoàn kinh tế, các cơ quan và cá nhân liên quan có văn bản gửi Bộ Kế hoạch và Đầu tư để tham gia ý kiến đối với các nội dung thuộc phạm vi chức năng, nhiệm vụ của mình.
Trong thời hạn 15 ngày làm việc, kể từ ngày nhận được ý kiến bằng văn bản của các cơ quan liên quan, Bộ Kế hoạch và Đầu tư trình Thủ tướng Chính phủ Hồ sơ và báo cáo thẩm định Hồ sơ đề nghị thành lập tập đoàn kinh tế để Thủ tướng Chính phủ xem xét, quyết định.
