Niêm yết chứng khoán là gì? Đây là hoạt động của sở giao dịch chứng khoán nhằm xác định, kiểm tra và chấp thuận chứng khoán của một tổ chức phát hành đủ điều kiện đưa vào giao dịch tại sở giao dịch chứng khoán. Hãy cùng Luật Thành Công theo dõi bài viết sau đây để rõ hơn về niêm yết chứng khoán nhé.
Niêm yết chứng khoán là gì?
Đầu tiên chúng ta cần giải nghĩa về cụm từ ‘niêm yết’, niêm yết là việc dán giấy ở chỗ công cộng, nơi đông người để thông báo chính thức, công khai về vấn đề nào đó nhằm phổ biến thông tin, vận động quần chúng hưởng ứng, đồng thời giúp giám sát và phát hiện kịp thời những thông tin sai lệch.
Tiếp đến theo quy định tại khoản 1 Điều 4 Luật Chứng khoán 2019 thì ‘chứng khoán’ gồm có:
“a) Cổ phiếu, trái phiếu, chứng chỉ quỹ;
b) Chứng quyền, chứng quyền có bảo đảm, quyền mua cổ phần, chứng chỉ lưu ký;
c) Chứng khoán phái sinh;
d) Các loại chứng khoán khác do Chính phủ quy định.”
Từ hai cách giải thích trên có thể hiểu ‘niêm yết chứng khoán’ là việc đưa các loại chứng khoán đã đáp ứng đủ những điều kiện niêm yết được đề ra lên sàn giao dịch chứng khoán công khai của Sở giao giao dịch chứng khoán.
Và tại khoản 24 Điều 4 Luật Chứng khoán 2019 đã cô đọng lại ý nghĩa của ‘niêm yết chứng khoán’ như sau “Niêm yết chứng khoán là việc đưa chứng khoán có đủ điều kiện niêm yết vào giao dịch trên hệ thống giao dịch cho chứng khoán niêm yết”.
Tham khảo thêm: Hợp đồng đào tạo nghề: Những quy định cần biết | Luật Thành Công
Lợi ích của niêm yết chứng khoán
Về phía tổ chức phát hành
- Nâng cao mức độ uy tín của tổ chức phát hành.
Không phải tất cả tổ chức phát hành đều có thể niêm yết chứng khoán, để một tổ chức phát hành được phép niêm yết chứng khoán tại Sở giao dịch chứng khoán thì cần đáp ứng đủ những điều kiện chặt chẽ về mặt cơ cấu tổ chức, tài chính,… được quy định cụ thể tại Điều 15 Luật Chứng khoán 2019.
- Nâng cao tính thanh khoản cho chứng khoán của tổ chức phát hành
Tính thanh khoản có thể hiểu đơn giản là thể hiện khả năng linh hoạt trong việc chuyển đổi thành tiền mặt của một sản phẩm hay tài sản bất kì. Ví dụ: tiền mặt là tài sản có tính thanh khoản cao nhất vì tiền mặt có thể được sử dụng dễ dàng để mua, bán tất cả các mặt hàng có trên thị trường.
Khi tổ chức phát hành được niêm yết chứng khoán tại Sở giao dịch chứng khoán sẽ tạo điều kiện thuận lợi cho các cổ đông chuyển nhượng cổ phiếu bởi vì Sở giao dịch chứng khoán là nơi giao dịch an toàn, nhanh chóng và thuận lợi nhất.
- Huy động vốn thuận lợi hơn.
Nhờ vào việc được niêm yết chứng khoán tại Sở giao dịch mà tính thanh khoản của chứng khoán được nâng cao, từ đó thu hút nhiều nhà đầu tư tiếp cận, đổ vốn vào tổ chức phát hành, điều này sẽ giúp cho tổ chức phát hành thuận lợi hơn khi muốn huy động vốn của các nhà đầu tư.
- Xác định và nâng cáo giá thị trường.
Dựa trên mối quan hệ cung – cầu về chứng khoán tại sở giao dịch, các bên có liên quan có thể xác định được giá thị trường của nó. Và hầu như giá trị của chứng khoán khi đã được niêm yết đều tăng so với khi chưa niêm yết.
Tìm hiểu thêm: Chơi chứng khoán là gì? Người mới bắt đầu chơi như thế nào?
Về phía sở giao dịch chứng khoán
Mức độ uy tín của Sở giao dịch chứng khoán tỉ lệ thuận với số lượng chứng khoán được niêm yết, càng nhiều chứng khoán được niêm yết thì càng chứng minh cho sự uy tín của Sở giao dịch. Thêm vào đó, khi có nhiều tổ chức phát hành niêm yết chứng khoán và số lượng giao dịch tăng lên sẽ giúp cho Sở giao dịch có thêm nguồn thu từ hoạt động cung cấp dịch vụ, quản lý thành viên,…
Về phía các công ty chứng khoán là thành viên Sở giao dịch chứng khoán
Gia tăng cơ hội mua, bán cho các nhà đầu tư, doanh thu của các công ty thành viên cũng sẽ được tăng lên nhờ vào việc kinh doanh chứng khoán trên sàn giao dịch hoặc hưởng phần hoa hồng khi môi giới cho người mua và người bán chứng khoán.
Về phía nhà nước
Chính phủ có thể huy động các nguồn lực tài chính thông qua thị trường chứng khoán giúp tạo vốn cho nền kinh tế nước nhà. Ngoài ra thị trường chứng khoán còn phản ánh triển vọng của nền kinh tế, giá chứng khoán tăng sẽ cho thấy một nền kinh tế phát triển, từ đó thu hút nhiều nhà đầu tư trong và ngoài nước đầu tư vào Việt Nam.
Về phía các nhà đầu tư
Khi có càng nhiều tổ chức phát hành niêm yết chứng khoán, sự cạnh tranh giữa các doanh nghiệp niêm yết ngày càng tăng để giữ chân cổ đông và thu hút nhà đầu tư tiềm năng. Qua đó các nhà đầu tư có thêm nhiều thông tin và sự lựa chọn đầu tư hơn trên sàn giao dịch chứng khoán.
Tham khảo thêm: Tư vấn soạn thảo hợp đồng kinh tế | Hãng Luật Thành Công
Điều kiện niêm yết chứng khoán là gì?
Điều kiện niêm yết chứng khoán tại Sở giao dịch chứng khoán thành phố Hồ Chí Minh (HOSE)
Điều kiện niêm yết cổ phiếu:
- Là công ty cổ phần có vốn điều lệ đã góp từ 120 tỷ đồng Việt Nam trở lên tại thời điểm đăng ký niêm yết;
- Hoạt động dưới hình thức công ty cổ phần ít nhất 02 năm tính đến thời điểm đăng ký niêm yết;
- Tỷ lệ lợi nhuận sau thuế trên vốn chủ sở hữu (ROE) ở năm gần nhất tối thiểu là 5%, hai năm liền trước năm đăng ký niêm yết phải có lãi; không có nợ quá hạn trên 01 năm; không có lỗ lũy kế tính đến năm đăng ký niêm yết; tuân thủ pháp luật về kế toán báo cáo tài chính;
- Công khai tất cả khoản nợ đối với công ty của thành viên Hội đồng quản trị, Ban kiểm soát, Giám đốc (Tổng Giám đốc), Phó Giám đốc (Phó Tổng Giám đốc), Kế toán trưởng, cổ đông lớn và người có liên quan;
- Tối thiểu 20% cổ phiếu có quyền biểu quyết ít nhất 300 cổ đông không lớn nắm giữ;
- Cổ đông là cá nhân, tổ chức có đại diện sở hữu là thành viên Hội đồng quản trị, Giám đốc (Tổng Giám đốc), Phó Giám đốc (Phó Tổng Giám đốc), Ban kiểm soát và Kế toán trưởng của công ty; cổ đông lớn là người có liên quan đến những người trên phải cam kết giữ 100% số cổ phiếu do mình sở hữu trong vòng 06 tháng kể từ ngày niêm yết và 50% số cổ phiếu này trong vòng 06 tháng tiếp theo, không tính số cổ phiếu thuộc sở hữu Nhà nước;
- Có hồ sơ đăng ký niêm yết cổ phiếu hợp lệ.
Điều kiện niêm yết trái phiếu doanh nghiệp:
- Là công ty trách nhiệm hữu hạn, công ty cổ phần có vốn điều lệ đã góp từ 120 tỷ đồng Việt Nam trở lên tại thời điểm đăng ký niêm yết tính theo giá trị ghi trong sổ kế toán;
- Phải có lãi trong 02 năm liền trước năm đăng ký niêm yết, không có nợ phải trả quá hạn trên 01 năm và hoàn thành nghĩa vụ tài chính với Nhà nước;
- Có ít nhất 100 người sở hữu trái phiếu cùng đợt phát hành;
- Trái phiếu của một đợt phát hành có cùng ngày đáo hạn;
- Có hồ sơ đăng ký niêm yết trái phiếu hợp lệ.
Điều kiện niêm yết chứng chỉ quỹ đại chúng hay cổ phiếu của công ty đầu tư chứng khoán đại chúng:
- Là quỹ đóng có tổng giá trị chứng chỉ quỹ phát hành từ 50 tỷ Việt Nam đồng trở lên hoặc công ty đầu tư chứng khoán có vốn điều lệ đã góp từ 50 tỷ đồng Việt Nam trở lên tại thời điểm đăng ký niêm yết tính theo giá trị ghi trên sổ kế toán;
- Thành viên Ban đại diện quỹ đầu tư chứng khoán hoặc thành viên Hội đồng quản trị, Ban kiểm soát, Giám đốc (Tổng Giám đốc), Kế toán trưởng, Phó Giám đốc (Phó Tổng Giám đốc), cổ đông lớn là người có liên quan với những người trên của công ty đầu tư chứng khoán đại chúng phải cam kết giữ 100% số chứng chỉ quỹ hoặc cổ phiếu do mình sở hữu trong 06 tháng kể từ ngày niêm yết và 50% số chứng chỉ quỹ hoặc cổ phiếu này trong 06 tháng tiếp theo;
- Có ít nhất 100 người sở hữu chứng chỉ quỹ của quỹ đại chúng hoặc ít nhất 100 cổ đông giữ cổ phiếu của công ty đầu tư chứng khoán đại chúng không gồm nhà đầu tư chuyên nghiệp;
- Có hồ sơ đăng ký niêm yết chứng chỉ quỹ đại chúng hay cổ phiếu của công ty đầu tư chứng khoán đại chúng hợp lệ.
Nếu đăng ký niêm yết chứng khoán của tổ chức tín dụng là công ty cổ phần thì phải cần thêm được sự chấp thuận của Ngân hàng Nhà nước Việt Nam.
Điều kiện niêm yết chứng khoán tại Sở giao dịch chứng khoán Hà Nội (HNX)
Điều kiện niêm yết cổ phiếu
- Là công ty cổ phần có vốn điều lệ đã góp từ 30 tỷ đồng Việt Nam trở lên tại thời điểm đăng ký niêm yết;
- Hoạt động dưới hình thức công ty cổ phần ít nhất 01 năm tính đến khi đăng ký niêm yết; tỷ lệ lợi nhuận sau thuế trên vốn chủ sở hữu của năm liền trước năm đăng ký niêm yết là tối thiểu 5%; không có nợ phải trả quá hạn trên 01 năm, không có lỗ lũy kế tính đến thời điểm đăng ký niêm yết; tuân thủ pháp luật về kế toán báo cáo tài chính;
- Tối thiểu 15% số cổ phiếu có quyền biểu quyết do ít nhất 100 cổ đông không lớn nắm giữ, trừ trường hợp doanh nghiệp nhà nước đổi thành công ty cổ phần theo quy định của Thủ tướng Chính phủ;
- Cổ đông là cá nhân, tổ chức có đại diện sở hữu là thành viên Hội đồng quản trị, Ban kiểm soát, Phó Giám đốc (Phó Tổng Giám đốc), Giám đốc (Tổng Giám đốc) và Kế toán trưởng của công ty; cổ đông lớn là người có liên quan với những người trên phải cam kết giữ 100% số cổ phiếu do mình sở hữu trong 06 tháng kể từ ngày niêm yết và 50% số cổ phiếu này trong 06 tháng tiếp theo, không tính số cổ phiếu thuộc sở hữu Nhà nước do các cá nhân trên đại diện nắm giữ;
- Có hồ sơ đăng ký niêm yết cổ phiếu hợp lệ.
Điều kiện niêm yết trái phiếu doanh nghiệp:
- Là công ty cổ phần, trách nhiệm hữu hạn có vốn điều lệ đã góp từ 10 tỷ đồng Việt Nam trở lên tại thời điểm đăng ký niêm yết tính theo giá trị ghi trên sổ kế toán;
- Hoạt động kinh doanh phải có lãi ở năm liền trước năm đăng ký niêm yết;
- Trái phiếu của đợt phát hành có cùng ngày đáo hạn;
- Có hồ sơ đăng ký niêm yết trái phiếu hợp lệ.
Trái phiếu Chính phủ hay được Chính phủ bảo lãnh, trái phiếu chính quyền địa phương được niêm yết trên Sở giao dịch chứng khoán theo quy định do Bộ Tài chính đưa ra.
Nếu đăng ký niêm yết chứng khoán của tổ chức tín dụng là công ty cổ phần thì cần phải có thêm sự chấp thuận của Ngân hàng Nhà nước Việt Nam.
Kết luận
Trên đây là những thông tin có liên quan đến đến NIÊM YẾT CHỨNG KHOÁN mà Luật Thành Công gửi đến Quý độc giả nhằm giúp mọi người hiểu hơn về vấn đề này để không bỏ lỡ quyền và lợi ích của mình.
Để xem thêm những bài viết về pháp luật hay thủ tục pháp lý,… Quý độc giả vui lòng truy cập trang web: luatthanhcong.com hoặc liên hệ đến số hotline: 1900.633710 để được tư vấn chi tiết nhé.
