Thẩm quyền giao đất và cho thuê đất chuyển mục đích sử dụng đất được Luật Đất đai quy định chặt chẽ. Tuy nhiên một thực tế cần phải nhìn nhận rằng, quyền quản lý nhà nước đối với đất đai, nhất là thẩm quyền giao đất còn mang tính tập trung cao, chủ yếu tập trung ở Chính phủ. Từ đó dẫn tới nhiều dự án quy mô sử dụng đất không lớn nhưng nằm ngoài phạm vi thẩm quyền của cấp tỉnh, Chính phủ lại đích thân giải quyết.
Thẩm quyền giao đất và cho thuê đất
Trên thực tế đã từng có trường hợp Chính phủ đã phê duyệt kế hoạch hàng năm của cấp tỉnh, sau đó lại quyết định dựa vào thẩm quyền giao đất và cho thuê đất. Sự việc nói trên khiến Chính phủ phải kí hai lần cho cùng một diện tích đất.
Đặc biệt, hiện nay Chính phủ đang cố gắng xây dựng một chính phủ liêm chính, vì dân, vì nước, cải cách mạnh mẽ thủ tục hành chính thì không có lí do gì để tồn tại sự chồng chéo về cơ chế, thẩm quyền và thiếu minh bạch về việc quản lý nhà nước về thẩm quyền giao đất và cho thuê đất. Đó là quản lý tốt hoạt động giao đất, cho thuê đất của các cơ quan nhà nước có thẩm quyền.
Quyết định cho thuê đất đối với người Việt Nam định cư ở nước ngoài, doanh nghiệp có vốn đầu tư nước ngoài
Theo quy định tại điểm đ và điểm c khoản 1 Điều 56 Luật đất đai năm 2013.
Quy định này tạo điều kiện cho người Việt Nam định cư ở nước ngoài và các doanh nghiệp có vốn đầu tư nước ngoài khi thực hiện các dự án đầu tư sản xuất kinh doanh vào mục đích nông lâm ngư nghiệp hoặc làm muối, xây dựng công trình công cộng có mục đích kinh doanh thương mại,….
UBND cấp tỉnh có thẩm quyền giao đất và cho thuê đất đối với tổ chức nước ngoài có chức năng ngoại giao. Tổ chức hoặc cá nhân người nước ngoài sử dụng đất ở Việt Nam có thể là các cơ quan đại diện ngoại giao hoặc các văn phòng đại diện của các tổ chức quốc tế tại Việt Nam. Các chủ thể này trước đây đều do Chính phủ quyết định cho thuê đất, nay theo Luật đất đai năm 2013 do UBND cấp tỉnh, thành phố trực thuộc trung ương có thẩm quyền giao đất và cho thuê đất. Việc này thể hiện sự phân quyền cho các địa phương trong lĩnh vực giao đất, cho thuê đất, chuyển mục đích sử dụng đất.
Có thể bạn quan tâm: Các quy định về giao đất và cho thuê đất
Thẩm quyền giao đất và cho thuê đất của UBND huyện, quận, thị xã, thành phố thuộc tỉnh
Luật đất đai năm 2013 căn cứ vào chủ thể sử dụng đất để phân biệt thẩm quyền giữa UBND tỉnh, thành phố trực thuộc trung ương với thẩm quyền của UBND huyện, quận, thị xã, thành phố thuộc tỉnh để ban hành quyết định chuyển mục đích sử dụng đất.
Trong khi UBND cấp tỉnh tập trung thẩm quyền về giao đất, cho thuê đất, cho phép chuyển mục đích sử dụng đất đối với các loại tổ chức thì UBND cấp huyện quyết định đối với hộ gia đình hoặc cá nhân hoặc cộng đồng dân cư sử dụng đất.
Khoản 2 Điều 59 Luật đất đai năm 2013 quy định:
- Một là, UBND cấp huyện có thẩm quyền giao đất và cho thuê đất cho phép chuyển mục đích sử dụng đất đối với hộ gia đình, cá nhân. Trường hợp hộ gia đình, cá nhân thuê đất, cho phép chuyển mục đích sử dụng đất nông nghiệp để sử dụng vào mục đích thương mại, dịch vụ với diện tích từ 0,5 ha trở lên thì phải có văn bản chấp thuận của UBND cấp tỉnh trước khi ra quyết định. Việc đó kiểm soát chặt chẽ hơn quá trình chuyển mục đích sử dụng đất sang phi nông nghiệp;
- Hai là, quyết định việc giao đất cho cộng đồng dân cư sử dụng vào mục đích tín ngưỡng (Điều 160 Luật đất đai năm 2013).
Đất được sử dụng vào mục đích tín ngưỡng là gì? Đất tín ngưỡng, đất của cơ sở tôn giáo, đất sử dụng vào mục đích tín ngưỡng có khác nhau? Tham khảo ngay Đất tín ngưỡng là gì? Phân biệt đất tín ngưỡng với đất của cơ sở tôn giáo
Thẩm quyền cho thuê đất của UBND xã, phường, thị trấn
Theo quy định tại khoản 3 Điều 59 Luật đất đai năm 2013 thì thẩm quyền giao đất và cho thuê đất của UBND cấp xã, phường, thị trấn được xác lập UBND cấp xã, phường, thị trấn có quyền cho thuê hoặc đấu thầu quỹ đất công ích cho hộ gia đình hay cá nhân nào có nhu cầu.
UBND cấp xã, phường, thị trấn thực hiện việc cho thuê và quản lý quỹ đất này phục vụ cho mục đích xây dựng các công trình công cộng nhằm nâng cao đời sống vật chất và tinh thần của người dân địa phương theo quy định pháp luật.
Bên cạnh đó, Luật đất đai năm 2013 cũng không hề đề cập hình thức pháp lí áp dụng khi cho thuế đối với hộ gia đình hay cá nhân mà đó là hợp đồng thuê đất hoặc quyết định cho thuê đất. Đại diện có thẩm quyền của UBND cấp xã có quyền kí vào hợp đồng cho thuê quỹ đất nông nghiệp sử dụng vào mục đích công ích.
