Trong thị trường chứng khoán không thể không nhắc đến quỹ đầu tư chứng khoán. Các loại hình quỹ đầu tư chứng khoán đang dần trở nên phổ biến hơn các hình thức như nhà đầu tư cổ phiếu, trái phiếu, vàng, bất động sản thông thường. Như vậy, để biết quỹ đầu tư chứng khoán là gì, phân loại và đặc điểm của quỹ chứng khoán ra sao thì xin mời quý bạn đọc cùng tham khảo bài viết dưới đây của Luật Thành Công.
Quỹ đầu tư chứng khoán là gì?
Theo Khoản 37 Điều 4 Luật Chứng khoán 2019 thì quỹ đầu tư chứng khoán là quỹ hình thành từ góp vốn của nhà đầu tư với mục đích thu lợi nhuận từ việc đầu tư vào chứng khoán hoặc vào các tài sản khác, kể cả bất động sản. Trong đó nhà đầu tư không có quyền kiểm soát hằng ngày đối với việc ra quyết định đầu tư của quỹ.
Tham khảo thêm: Quy định của pháp luật về đất quốc phòng an ninh mới nhất
Các loại hình quỹ đầu tư chứng khoán
Theo quy định tại Điều 99 Luật Chứng khoán 2019 thì có các loại hình quỹ đầu tư như sau:
- Qũy đầu tư chứng khoán bao gồm quỹ đại chúng và quỹ thành viên.
- Qũy đại chúng bao gồm quỹ mở và quỹ đóng.
Đặc điểm của quỹ đầu tư chứng khoán
- Luôn dành đa số vốn đầu tư của Qũy đầu tư vào chứng khoán. Đặc điểm này phân biệt quỹ đầu tư chứng khoán với các loại quỹ đầu tư khác. Qũy có thể xây dựng danh mục đầu tư đa dạng và hợp lý theo quyết định của các nhà đầu tư nhằm tối đa hóa lợi nhuận và giảm thiểu rủi ro. Ngoài việc chủ yếu đầu tư vào chứng khoán, quỹ đầu tư chứng khoán cũng có thể tiến hành đầu tư vào những lịch vực khác như góp vốn, kinh doanh bất động sản.
- Được quản lý và đầu tư một cách chuyên nghiệp bởi công ty quản lý quỹ đầu tư chứng khoán. Để đảm bảo công ty quản lý quỹ đầu tư chứng khoán cần phải có một ngân hàng giám sát. Ngân hàng này sẽ thay mặt các nhà đầu tư để giám sát cũng như giúp đỡ quỹ đầu tư chứng khoán hoạt động đúng mục tiêu mà các nhà đầu tư đã đề ra, tránh tình trạng công ty quản lý quỹ tiến hành các hoạt động đi ngược lại lợi ích của nhà đầu tư.
- Có tài sản độc lập với tài sản của công ty quản lý quỹ và các quỹ khác do công ty này quản lý. Sự tách bạch về tài sản giữa công ty quản lý quỹ và quỹ đầu tư chứng khoán nhằm đảm bảo công ty quản lý quỹ hoạt động quản lý vì lợi ích của các nhà đầu tư vào quỹ chứ không vì mục đích của riêng mình.
Quy định về quỹ đầu tư chứng khoán theo pháp luật hiện hành
Theo pháp luật hiện hành có quy định về quỹ đầu tư chứng khoán như sau:
- Trong điều lệ có ghi rõ tên quỹ đầu tư chứng khoán, công ty quản lý quỹ, ngân hàng giám sát.
- Ngày thành lập quỹ đầu tư chứng khoán.
- Mục tiêu hoạt động; lĩnh vực đầu tư; thời hạn hoạt động của quỹ đầu tư chứng khoán.
- Vốn góp và quy định về tăng vốn của quỹ đầu tư chứng khoán.
- Quyền và nghĩa vụ của công ty quản lý quỹ, ngân hàng giám sát, các trường hợp thay đổi công ty quản lý quỹ, ngân hàng giám sát, quy định về việc ủy quyền cho công ty quản lý quỹ ký hợp đồng giám sát với ngân hàng giám sát.
- Quy định về Ban đại diện quỹ đầu tư chứng khoán, Đại hội nhà đầu tư.
- Các hạn chế đầu tư của quỹ đầu tư chứng khoán.
- Quy định về việc đăng ký sở hữu chứng chỉ quỹ và lưu giữ sổ đăng ký nhà đầu tư của quỹ.
- Quy định về việc lựa chọn ngân giám sát, lựa chọn và thay đổi tổ chức kiểm toán được chấp thuận.
- Quy định về chuyển nhượng, phát hành, mua lại chứng chỉ quỹ mở, quy định về việc niêm yết chứng chỉ quỹ đóng.
- Các loại chi phí và thu nhập của quỹ đầu tư chứng khoán, mức phí, thưởng đối với công ty quản lý quỹ, ngân hàng giám sát, các trường hợp và phương pháp phân chia thu nhập của quỹ đầu tư chứng khoán cho nhà đầu tư.
- Phương thức xác định tài sản ròng của quỹ đầu tư chứng khoán, giá trị tài sản ròng của mỗi chứng chỉ quỹ.
- Quy định về giải quyết xung đột lợi ích.
- Quy định về chế độ báo cáo.
- Quy định về giải thể quỹ đầu tư chứng khoán.
- Cam kết của ngân hàng giám sát và công ty quản lý quỹ về việc thực hiện nghĩa vụ với quỹ đầu tư chứng khoán, nhà đầu tư và tuân thủ Điều lệ quỹ đầu tư chứng khoán.
- Thể thức tiến hành sửa đổi, bổ sung Điều lệ quỹ đầu tư chứng khoán.
Xem thêm: Ưu đãi đối với người lao động làm việc lâu năm tại công ty
Quyền và nghĩa vụ của nhà đầu tư tham gia vào quỹ đầu tư chứng khoán
Qũy đầu tư chứng khoán hiện nay đang là một trong những kênh đầu tư có mức độ an toàn tương đối cao và lợi nhuận tương đối ổn định. Tuy nhiên, để có thể đầu tư hiệu quả nhà đầu tư cần phải có sự am hiểu nhất định về quyền và nghĩa vụ của mình khi tham gia vào quỹ. Sau đây là một số quyền và nghĩa vụ cơ bản theo quy định của luật chứng khoán:
Nhà đầu tư tham gia vào quỹ đầu tư có các quyền:
- Hưởng lợi ích thu được từ các hoạt động đầu tư của quỹ đầu tư tương ứng với tỷ lệ góp vốn của mình.
- Hưởng những lợi ích và tài sản được chia hợp pháp thông qua việc thanh lý tài sản quỹ đầu tư chứng khoán.
- Yêu cầu ngân hàng giám sát hoặc công ty quản lý quỹ mua lại chứng chỉ quỹ mở.
- Nếu công ty quản lý quỹ hoặc ngân hàng giám sát có vi phạm đến quyền và lợi ích hợp pháp của nhà đầu tư, nhà đầu tư có quyền khởi kiện các đơn vị này.
- Thực hiện quyền hợp pháp của mình thông qua Đại hội nhà đầu tư.
- Chuyển nhượng các chứng chỉ quỹ mà nhà đầu tư đang sở hữu theo quy định tại Điều lệ của quỹ đầu tư chứng khoán.
- Các quyền khác dành cho các nhà đầu tư theo quy định tại Điều lệ của quỹ đầu tư chứng khoán.
Nhà đầu tư tham gia vào quỹ đầu tư có các nghĩa vụ:
- Chấp hành các quyết định đã thống nhất của Đại hội nhà đầu tư.
- Thanh toán đủ và đúng hạn số tiền mua chứng chỉ quỹ.
- Các nghĩa vụ khác của nhà đầu tư quy định tại Điều lệ của quỹ đầu tư chứng khoán.
Cách thức hoạt động của quỹ đầu tư chứng khoán
Các công ty quản lý quỹ sẽ chủ yếu có những bước hoạt động sau đây:
- Huy động vốn: Quỹ đầu tư sẽ không thể hoạt động nếu như không có vốn. Để huy động vốn, quỹ đầu tư sẽ phát hành chứng chỉ quỹ để các nhà đầu tư nghiên cứu, tìm hiểu. Nếu như học cảm thấy chứng chỉ quỹ đáp ứng được các tiêu chí mà họ đề ra và phù hợp với định hướng đầu tư thì họ sẽ quyết định góp vốn bằng cách mua chứng chỉ quỹ. Nhà đầu tư sẽ được hưởng lợi tương ứng sau khi quỹ đi vào hoạt động và thu về lợi nhuận.
- Đầu tư: Sau khi huy động vốn, các quỹ đầu tư sẽ bắt đầu xem xét đến bước đầu tư. Trong các công ty quản lý quỹ, đội ngũ chuyên gia phân tích đầu tư với kiến thức chuyên môn vững vàng và kinh nghiệm dày dặn trong việc phân tích thị trường sẽ nghiên cứu danh mục đầu tư và dự đoán đầu là những tài sản có khả năng sinh lời trong tương lai. Từ đó, họ sẽ xác định sản phẩm đầu tư chính cho quỹ và lên kế hoạch chi tiết cho việc đầu tư.
Sau khi lên kế hoạch và mục tiêu, quỹ đầu tư sẽ phân bổ số vốn đã huy động được vào việc đầu tư những sản phẩm có tiềm năng nhất được chọn ra hạn chế rủi ro khi thị trường biến động không ngờ và tối đa lợi nhuận cho quỹ.
- Định giá chứng chỉ quỹ, sau đó phát hành và mua lại: Khi chứng chỉ quỹ đã đến kỳ hạn, phía công ty quản lý quỹ sẽ tiến hành định giá lại giá trị của chứng chỉ quỹ, công thức tính như sau:
Giá của chứng chỉ quỹ = Tổng giá trị tài sản ròng quỹ (NAV)/ Tổng số lượng chứng chỉ đã phát hành (CCQ).
Đối với quỹ đóng thì giá chứng chỉ quỹ sẽ dựa theo cung cầu thị trường.
