Thời xa xưa, hôn nhân cận huyết thống vốn là một hủ tục phổ biến, tồn tại ở rất nhiều nơi. Ngày nay tuy tình trạng này đã giảm thiểu được rất nhiều nhưng vì một số nguyên nhân mà nó vẫn chưa thể xóa bỏ được. Vấn nạn ấy không những vi phạm về mặt đạo đức, pháp luật và còn gây ra rất nhiều hệ lụy khác. Vậy hôn nhân cận huyết thống pháp luật quy định như thế nào, bài viết sau sẽ cùng bạn tìm hiểu về vấn đề này.
Cơ sở pháp lý
Theo quy định của Luật hôn nhân và gia đình năm 2014, hôn nhân cận huyết thống thuộc trường hợp cấm kết hôn. Tại khoản 18 Điều 3 Luật Hôn nhân và gia đình cũng định nghĩa cụ thể kết hôn của những người có họ trong phạm vi ba đời được hiểu là những người cùng một gốc sinh ra gồm cha mẹ là đời thứ nhất; anh, chị, em cùng cha mẹ, cùng cha khác mẹ, cùng mẹ khác cha là đời thứ hai; anh, chị, em con chú, con bác, con cô, con cậu, con dì là đời thứ ba.
Hôn nhân cận huyết thống là gì?
Hôn nhân cận huyết thống là việc kết hôn hoặc chung sống như vợ chồng giữa những người có cùng dòng máu về trực hệ; giữa những người có họ trong phạm vi ba đời ( Những người cùng dòng máu về trực hệ là những người có quan hệ huyết thống, trong đó, người này sinh ra người kia kế tiếp nhau; Những người có họ trong phạm vi ba đời là những người cùng một gốc sinh ra gồm cha mẹ là đời thứ nhất; anh, chị, em cùng cha mẹ, cùng cha khác mẹ, cùng mẹ khác cha là đời thứ hai; anh, chị, em con chú, con bác, con cô, con cậu, con dì là đời thứ ba).
Một số nguyên nhân hôn nhân cận huyết thống
Trình độ dân trí thấp, chưa hiểu rõ được hôn nhân cận huyết thống ảnh hưởng như thế nào đến giống nòi.
Xuất phát từ tập tục văn hóa của vùng dân tộc thiểu số lạc hậu.
Giao lưu văn hóa, giao thông ở vùng sâu vùng xa gặp nhiều khó khăn nên khó gặp gỡ với người ở vùng khác, làng khác và kết quả là chọn kết hôn với người trong gia tộc hoặc gia đình.
Nhiều người vẫn duy trì tư tưởng kết hôn cận huyết để cho mối quan hệ trở nên dễ dàng và bền lâu hơn, giảm áp lực trong mối quan hệ mẹ chồng và nàng dâu đồng thời khiến cho những người phụ nữ trong gia đình dễ dàng giúp đỡ nhau hơn.
Muốn duy trì và truyền tải văn hóa gia tộc, bảo tồn của cải.
Vô tình nảy sinh tình cảm tự nhiên giữa những người cùng chung huyết thống.
Thành viên trong một gia đình thất lạc nhau nhiều năm và vô tình có tình cảm rồi kết hôn với nhau.
Tác hại và ảnh hưởng của hôn nhân cận huyết thống
Hôn nhân cận huyết thống không chỉ ảnh hưởng rất lớn đến chính bản thân của những người trong mối quan hệ đó mà còn ảnh hưởng rất lớn đến xã hội.
Đối với bản thân, gia đình
Hôn nhân cận huyết thống ảnh hưởng trực tiếp đối với chính những người trong cuộc, khi cuộc hôn nhân này diễn ra tức là nó sẽ tạo điều kiện cho sự hình thành của một loạt bệnh lý di truyền bởi gen lặn trên nhiễm sắc thể phát triển và bộc lộ ở thế hệ sau.
Hôn nhân cận huyết làm suy giảm sức khỏe, tăng tỷ lệ bệnh tật do hết hợp gen mang lại, gây suy thoái chất lượng giống nòi (như bệnh tan máu bẩm sinh có thể làm trẻ bị biến dạng xương mặt, bụng phình to, nguy cơ tử vong cao; sinh ra con dị dạng hoặc bệnh di truyền như mù màu, bạch tạng, da vảy cá mở đầu cho cuộc sống tàn phế suốt đời…). Cũng chính vì nguyên nhân này, nó khiến cho gia định không hạnh phúc, gánh nặng kinh tế nhiều hơn, không thể thoát nghèo.
Xã hội
Hôn nhân cận huyết không chỉ ảnh hưởng nghiêm trọng đến những đứa trẻ do người trong cuộc sinh ra mà nó còn tác động xấu đến đạo đức truyền thống, văn hóa, phá vỡ đi các mối quan hệ dòng tộc, gia đình. Theo thời gian, nó chính là tác nhân trực tiếp làm biến đổi các giá trị truyền thống văn hóa tốt đẹp của người Việt. Hơn những thế, gánh nặng từ việc chi trả chi phí chăm sóc và điều trị các bệnh lý di truyền do hôn nhân cận huyết gây ra nền kinh tế rất khó phát triển.
Biện pháp ngăn chặn hôn nhân cận huyết
Nâng cao nhận thức, trách nhiệm của các cấp ủy đảng, chính quyền, các cấp, các ngành và cán bộ, đảng viên trong việc thực hiện công tác tuyên truyền, giáo dục, ngăn ngừa, giảm thiểu tình trạng hôn nhân cận huyết thống.
Đẩy mạnh và đổi mới phương pháp tuyên truyền, giáo dục về hôn nhân và gia đình; chú trọng lựa chọn nội dung có trọng tâm, biên soạn tài liệu ngắn gọn, dễ hiểu, dễ nhớ, sát với thực tiễn và nhận thức của đồng bào, trong đó tập trung vào nhóm đối tượng nữ giới, thanh, thiếu niên và vùng có nguy cơ cao về hôn nhân cận huyết thống.
Xử lý nghiêm các trường hợp vi phạm pháp luật về hôn nhân và gia đình, nhất là đối với cán bộ, đảng viên. Khen thưởng, biểu dương kịp thời những đơn vị, cá nhân có thành tích trong công tác ngăn chặn, phòng, chống hôn nhân cận huyết.
Có thể bạn quan tâm: Xử lý hành vi kết hôn trái pháp luật
Chế tài xử lý hôn nhân cận huyết thống?
Thấy được những hệ lụy từ hôn nhân cận huyết thống. nên theo quy định của pháp luật hôn nhân cận huyết là hành vi bị nghiêm cấm. Nếu người thực hiện tùy vào mức độ hành vi có thể bị xử lý theo quy định của pháp luật về hành chính hoặc theo quy định của Bộ luật Hình sự.
Xử phạt hành chính
Đối với hành vi kết hôn cận huyết thống sẽ bị xử lý vi phạm hành chính theo quy định tại:
Nghị định số 110/2013/NĐ-Cp ngày 24/9/2013 của Chính phủ quy định xử phạt vi phạm hành chính trong lĩnh vực bổ trợ tư pháp.
Nghị định 67/2015/NĐ-CP ngày 14/8/2015 của Chính phủ sửa đổi, bổ sung một số điều của Nghị định số 110/2013/NĐ-Cp ngày 24/9/2013 của Chính phủ quy định xử phạt vi phạm hành chính trong lĩnh vực bổ trợ tư pháp.
Xử lý hình sự
Đối với hôn nhân cận huyết thống, Bộ luật Hình sự có quy định về tội loại luân theo Điều 184. Theo đó, người nào giao cấu với người mà biết rõ người đó cùng dòng máu về trực hệ, là anh chị em cùng cha mẹ, anh chị em cùng cha khác mẹ hoặc cùng mẹ khác cha, thì bị phạt tù từ 01 năm đến 05 năm.
Để biết thêm thông tin chi tiết, liên hệ ngay: Dịch vụ tư vấn hôn nhân gia đình nhanh chóng, uy tín
