Từ ngày 1/7/2024, việc đổi tên từ thẻ căn cước công dân thành thẻ căn cước đã được Quốc hội thông qua trong Kỳ họp thứ 6, Quốc hội khóa XV với tỷ lệ tán thành 87,25% tổng số đại biểu Quốc hội.
Luật Căn cước được thông qua sau khi đã được chỉnh lý và tiếp thu ý kiến, nhằm thể hiện tính khoa học và phù hợp với việc quản lý xã hội số. Thay đổi tên gọi này nhằm tối ưu hóa việc lưu trữ thông tin trong thẻ căn cước, hỗ trợ cho quá trình chuyển đổi số và cải thiện dịch vụ công dân.
Các căn cứ để thay đổi tên thẻ căn cước công dân sang thẻ căn cước
Thông qua việc tích hợp đầy đủ thông tin khoa học trong thẻ căn cước cùng với hình thức quản lý số, việc đổi tên thành thẻ căn cước sẽ nâng cao tính khoa học của công tác quản lý nhà nước, phục vụ cho quá trình chuyển đổi số, kinh tế số và xã hội số do Chính phủ thực hiện.
Hành động này cũng tạo điều kiện thuận lợi, hỗ trợ cho người dân tham gia vào các hoạt động xã hội cũng như các giao dịch hành chính, dân sự trở nên thuận tiện hơn.
Thêm vào đó, Ủy ban Thường vụ Quốc hội cho hay nội dung này đã được đề xuất cho Bộ Chính trị và nhận được sự đồng thuận, thống nhất cao từ Bộ Chính trị về việc sử dụng tên gọi Luật Căn cước, thẻ căn cước.
Về nội dung xuất hiện trên thẻ căn cước, Điều 18 của luật quy định rằng thông tin in trên thẻ căn cước bao gồm: Hình Quốc huy; Câu “CỘNG HÒA XÃ HỘI CHỦ NGHĨA VIỆT NAM, Độc lập – Tự do – Hạnh phúc”; Dòng “CĂN CƯỚC”; Ảnh mặt; Số danh tính cá nhân; Họ, tên lót và tên đầy đủ khi sinh; Ngày, tháng, năm sinh; Giới tính; Nơi đăng ký sinh; Quốc tịch; Nơi cư trú; Ngày, tháng, năm cấp thẻ; ngày, tháng, năm hết hạn sử dụng; Nơi cấp: Bộ Công an.
Điều 22 của Luật quy định rằng thông tin được tích hợp vào thẻ căn cước bao gồm: Thông tin thẻ bảo hiểm y tế, sổ bảo hiểm xã hội, giấy phép lái xe, giấy sinh, giấy chứng nhận hôn nhân hoặc các giấy tờ khác do Thủ tướng quyết định, trừ thông tin trên giấy tờ do Bộ Quốc phòng cấp.
Theo Ủy ban Thường vụ Quốc hội, Bộ Công an đã phát hơn 83 triệu thẻ căn cước cho người dân đủ điều kiện, chỉ còn một ít người dùng chứng minh nhân dân và sẽ không thể cấp căn cước điện tử, không thể sử dụng tiện ích của thẻ căn cước gắn chip và căn cước điện tử trong các giao dịch trực tuyến cũng như sử dụng thông tin trong cơ sở dữ liệu.
Vì vậy, việc tiếp tục sử dụng chứng minh nhân dân không phù hợp trong thời kỳ này.
Tuy nhiên, để tạo điều kiện cho người dân thực hiện một số giao dịch liên quan đến chứng minh nhân dân trong giai đoạn chuyển tiếp, luật quy định về chứng minh nhân dân có thời hạn sử dụng trước ngày Luật này có hiệu lực, sẽ được sử dụng cho đến hết ngày 31/12/2024.
Các loại giấy tờ có giá trị pháp lý đã sử dụng thông tin từ chứng minh nhân dân, căn cước công dân sẽ vẫn được coi là hợp lệ; các cơ quan nhà nước không được yêu cầu công dân thay đổi, chỉnh sửa thông tin về chứng minh nhân dân, căn cước công dân trong các giấy tờ đã cấp.
Hơn nữa, luật cũng quy định rằng “Thẻ căn cước công dân, chứng minh nhân dân hết hạn sử dụng từ ngày 15/1/2024 đến trước ngày 30/6/2024 vẫn có giá trị sử dụng cho đến hết ngày 30/6/2024”.
Việc sử dụng tên gọi mới phù hợp với mục đích quản lý và phục vụ nhân dân
Việc bổ sung thông tin sinh trắc học về mống mắt vào Cơ sở dữ liệu căn cước được đề xuất, tương tự như việc thu thập thông tin về ADN và giọng nói. Điều này nhằm đảm bảo tính khả thi và phù hợp với thực tế. Mống mắt được xem xét vì cấu trúc của nó duy nhất đối với mỗi người và ít thay đổi theo thời gian.
Bên cạnh việc thu thập vân tay, việc bổ sung thông tin mống mắt sẽ hỗ trợ xác thực thông tin cá nhân, đặc biệt trong những trường hợp không thể thu thập vân tay.
Quy định cập nhật thông tin trên thẻ căn cước nhằm đảm bảo thông tin chính xác và thống nhất với cơ sở dữ liệu và các thông tin khác, phù hợp với giao dịch và quyền lợi của người dân.
Đối với việc cấp giấy chứng nhận căn cước cho người không quốc tịch, Quốc hội đề xuất không mở rộng đối tượng được cấp giấy chứng nhận này. Việc này nhằm tránh tác động phức tạp đến an ninh, trật tự trong nước.
Thẻ căn cước điện tử được tạo ra với công nghệ tiên tiến và khả năng bảo mật cao. Chip điện tử trên thẻ này có các công nghệ xác thực thông qua vân tay hoặc khuôn mặt để đảm bảo chính xác và an toàn. Quy trình xác thực thông tin trong chip điện tử chỉ được thực hiện khi có sự đồng ý của chủ thẻ và sử dụng thiết bị chuyên dụng được cung cấp bởi cơ quan chức năng.
Các chi phí phát sinh khi đổi thẻ đối với người dân
Việc đổi tên thẻ căn cước không đồng nghĩa với việc phát sinh chi phí đối với người dân. Theo thông tin từ Bộ Công an trên Cổng thông tin điện tử Chính phủ, quy định trong Điều 46 của dự thảo Luật đã rõ ràng: việc thay đổi tên ghi trên thẻ không mất thêm thủ tục hay tạo ra chi phí mới cho người dân hoặc chi ngân sách nhà nước.
Như đã quy định, các giấy tờ đã được phát hành và sử dụng thông tin từ chứng minh nhân dân hoặc thẻ căn cước công dân vẫn giữ nguyên giá trị pháp lý. Điều này áp dụng cho các văn bản quy phạm pháp luật trước ngày Luật này có hiệu lực thi hành. Điều này có nghĩa là thông tin trên thẻ căn cước sẽ tiếp tục được công nhận và coi là hợp lệ như thẻ căn cước theo quy định mới của Luật.
Do đó, việc thay đổi tên trên thẻ căn cước không ảnh hưởng đến tính hợp pháp của thẻ và không gây ra chi phí cho người dân hoặc ngân sách nhà nước. Theo dõi Luật Thành Công để tìm hiểu thêm các chi tiết!
