Với sự phát triển không ngừng của thị trường kinh tế và thị trường bất động sản trong thời gian qua. Việc sử dụng đất ngày càng tiến tới hiện đại, nhất là việc sử dụng đất ở tại khu vực nông thôn, khi có thể tác động trực tiếp đến sự phát triển kinh tế và đời sống xã hội quốc gia. Đồng thời, tìm hiểu và nắm rõ các quy định pháp luật về quản lý và sử dụng đất ở tại nông thôn và đô thị mới nhất là cơ sở cho Nhà nước quản lý và người sử dụng đất thực hiện quyền và nghĩa vụ có hiệu quả.
Pháp luật đất đai thừa nhận và quy định cụ thể các nội dung về đất nông thôn và đất đô thị, đặc điểm của đất nông thôn và đất đô thị. Mặt khác, những vấn đề pháp lý về quản lý và sử dụng đất ở tại nông thôn và đô thị tạo điều kiện cho các chủ thể sử dụng đất thực thi tốt các quyền. Trong đó, sử dụng đất ở tại khu vực nông thôn để trách các tìm trạng đô thi hóa đất nông nghiệp một cách thiếu khoa học, bảo vệ các tập trung đông dân dân cư sinh sống bằng khung pháp lý vững chắc. Các căn pháp lý: Luật đất đai năm 2013, Nghị định số 43/2014/NĐ-CP, ngày 15 tháng 5 năm 2014 quy định chi tiết thi hành một số điều của Luật đất đại và Nghị định 01/2017/NĐ-CP sửa đổi Nghị định thi hành Luật Đất đai.
Khái niệm
Đất nông thôn là gì?
Theo quy định của pháp luật hiện nay: Đất ở do hộ gia đình, cá nhân đang sử dụng tại nông thôn bao gồm đất để xây dựng nhà ở và xây dựng các công trình nhằm phục vụ đời sống, vườn, ao trong cùng thửa đất thuộc khu dân cư nông thôn để phù hợp với quy hoạch sử dụng đất, quy hoạch xây dựng điểm dân cư nông thôn, đã được các cơ quan nhà nước có thẩm quyền phê duyệt.
Như vậy, căn cứ theo điều luật trên đây, đất ở nông thôn là: Đất ở do hộ gia đình, cá nhân dùng tại nông thôn, đất được sử dụng để xây dựng nhà cửa, công trình phục vụ đời sống, đất làm vườn, ao, chuồng cùng trong thửa đất thuộc khu dân cư nông thôn, đất ở nông thôn có thời hạn sử dụng lâu dài và thậm chí không có giới hạn thời gian sử dụng trong nhiều trường hợp cụ thể theo Luật đất đai năm 2013 tại điều 125.
- Đất đô thị là gì?
- Theo quy định của pháp luật hiện nay: Đất ở tại đô thị bao gồm đất để xây dựng, nhà ở và xây dựng các công trình phục vụ đời sống, vườn hay ao trong cùng một thửa đất thuộc khu dân cư đô thị, phù hợp với quy hoạch sử dụng đất và quy hoạch xây dựng đô thị đã được cơ quan nhà nước có thẩm quyền phê duyệt.
Đất ở đô thị thuộc nhóm đất phi nông nghiệp theo quy định của pháp luật. Đây là loại đất có thời hạn sử dụng là ổn định, lâu dài, đất ở đô thị được quy định rõ trong điều 125 và Luật đất đai 2013 về thời hạn sử dụng với các trường hợp sau thì cá nhân, hộ gia đình có thể sử dụng được đất lâu dài ổn định.
Xem thêm: Thế nào là vùng đất có di tích lịch sử, danh lam thắng cảnh?
Đặc điểm chủ yếu của đất ở tại nông thôn và đô thị
Với mục đích để ở, việc sử dụng đất đối với các vực nông thôn và đô thị hầu như không có quá nhiều khác biệt bởi mục đích sử dụng đất hiện hữu. Hình thành các cộng đồng dân cư sinh sống tập trung, lâu dài tại một khu vực nhất định, giữa khu dân cư thành thị và khu dân cư nông thông cũng không có sự khác nhau. Xây dựng được một khu vực, công đồng văn hóa – chính trị nhất định với một cộng đồng người qua nhiều thế hệ.
Ở khu vực nông thôn hình thành các cụm dân cư với các chuỗi hộ gia đình trên các khu đất ở san sát nhau bao gồm nhiều thế hệ gắn bó với nhau bằng yếu tố huyết thống tương đối chặt chẽ. Ở khu vực đô thị, xu hướng hộ gia đình một, hai thế hệ với quy mô vừa và nhỏ đang trở nên phổ biến. Từ đó xây dựng các yếu tố văn hóa – chính trị với nhau và gắn bó lâu dài.
Tạo nên các vị trí địa lý thuận lợi do mục đích sử dụng đất để ở nên đất khu dân cư thường được hình thành tại những nơi có những vị trí địa lý thuận lợi cho đời sống và sinh hoạt của con người.
Các khu vực trung tâm của một vùng, gần các sông ngòi, hệ thống đường giao thông thuận tiện cho đi lại, giao lưu hàng hóa, … được xây dựng với những nét tương đồng và phục vụ đúng như cầu cư dân. Diện tích đất ở ngày nay có xu hướng ngày càng tăng do việc hình thành, mở rộng khu dân cư trên đất nông nghiệp và đất lâm nghiệp hoặc đất chưa sử dụng.
Quá trình phân bổ đất ở các, khu nông thôn sẽ có trong những kế hoạch cũng như những quy hoạch sử dụng đất đai đồng bộ với quy hoạch của những công trình công cộng và công trình sự nghiệp. Làm sao phải đảm bảo cho những quá trình sản xuất cũng như đời sống sinh hoạt của nhân dân. Vệ sinh môi trường để đảm bảo theo hướng hiện đại hóa. Dựa trên những cơ sở để tận dụng đất đai có sẵn tại các khu dân cư, Nhà nước sẽ đề ra những chính sách nhằm để đảm bảo cho người dân sinh sống ở các vùng nông tôn sẽ ổn định và phát triển.
Tham khảo thêm: Đất cơ sở tôn giáo là gì? Quy định về đất của cơ sở tôn giáo mới nhất 2022
Các quy định về quản lý và sử dụng đất ở tại nông thôn và đô thị
Đất ở tại nông thôn
Ủy ban nhân dân cấp tỉnh sẽ căn cứ vào những quỹ đất của địa phương, quy hoạch phát triển nông thôn đã được những cơ quan nhà nước có thẩm quyền phê duyệt sẽ quy định hạn mức đất giao cho mỗi hộ gia đình, cá nhân để làm nhà ở tại những nông thôn và diện tích tối thiểu được tách thửa đối với đất ở phù hợp với những điều kiện và tập quán tại địa phương.
Phải đồng bộ việc phân bổ đất ở tại nông thôn trong quy hoạch, kế hoạch sử dụng đất với quy hoạch các công trình công cộng, công trình sự nghiệp bảo đảm thuận tiện cho hoạt động sản xuất và đời sống của nhân dân, vệ sinh môi trường và theo hướng hiện đại hóa nông thôn.
Ủy ban nhân dân cấp tỉnh sẽ đưa ra quy định diện tích tối thiểu được phép tách thửa đối với từng những loại đất cho phù hợp với điều kiện cụ thể của địa phương. Nhà nước phải xây dựng các chính sách tạo điều kiện cho những người sống ở nông thôn có những chỗ ở trên cơ sở tận dụng đất trong những khu dân cư sẵn có, hạn chế việc mở rộng khu dân cư trên đất nông nghiệp.
Tìm hiểu thêm: Quy định về góp vốn bằng quyền sử dụng đất mới nhất theo quy định 2022
Đất ở tại đô thị
Phải bố trí đồng bộ đất ở tại đô thị với đất sử dụng cho mục đích xây dựng các công trình công cộng và công trình sự nghiệp để bảo đảm vệ sinh môi trường, cảnh quan đô thị hiện đại. Nhà nước phải xây dựng nội dung quy hoạch sử dụng đất để xây dựng nhà ở tại đô thị và sẽ có những chính sách tạo điều kiện để những người sống ở đô thị có chỗ ở.
Căn cứ vào những quy hoạch sử dụng đất, quy hoạch xây dựng đô thị và quỹ đất của địa phương và Ủy ban nhân dân cấp tỉnh quy định hạn mức đất ở giao cho mỗi hộ gia đình và cá nhân tự xây dựng nhà ở đối với những trường hợp chưa đủ điều kiện để giao đất theo dự án đầu tư xây dựng nhà ở và diện tích tối thiểu được tách thửa đối với đất ở. Ủy ban nhân dân cấp tỉnh quy định diện tích tối thiểu được phép tách thửa đối với từng loại đất cho phù hợp với điều kiện cụ thể của địa phương.
Việc chuyển đất ở sang đất xây dựng cơ sở sản xuất, kinh doanh phải phù hợp với quy hoạch, kế hoạch sử dụng đất, quy hoạch xây dựng đô thị đã được cơ quan nhà nước có thẩm quyền phê duyệt và tuân thủ các quy định về trật tự, an toàn, bảo vệ môi trường đô thị.
